5S

5S is een Lean-tool en een stappenplan voor een opgeruimde werkplek, om verspilling op de werkvloer tegen te gaan. Het zorgt voor overzicht, rust en structuur.
De 5 letters S staan voor Scheiden, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren en Stand-houden.

Het stappenplan heeft als doel:

• Alleen díe materialen en machines zijn op de werkvloer aanwezig die echt nodig zijn
• De werkplek is schoon en veilig
• Alle materialen hebben een vaste plek
• Het is meteen te zien wanneer materialen missen

Oorsprong van 5S

5S komt uit Japan, daar staan de S’en voor Seiri (Scheiden), Seiton (Schikken), Seisõ (Schoonmaken), Seiketsu (Standaardiseren) en Shitsuke (Stimuleren).

Waarom 5S?

Slordigheid kan tot ongevallen leiden. Zo is er struikel- en valgevaar bij rondslingerend materieel, en zijn er risico’s op uitglijden over water- of vetvlekken. Daarnaast zijn medewerkers op de werkvloer vaak op zoek zijn naar materiaal of informatie.

Het stappenplan voer je met medewerkers op de werkvloer uit.

Stappenplan van 5S

S1: Scheiden en Sorteren

Neem afscheid van producten die je niet nodig hebt op de werkplek. Kapotte of beschadigde voorwerpen, voorwerpen die lang niet meer gebruikt worden of onveilig zijn, worden van de werkplek verwijderd. Als je het niet wekelijks gebruikt, kan het weg of berg je het ergens op.

S2: Schikken

Deel de ruimte opnieuw in en denk goed na over een juiste, vaste plek van materialen.

Heb je iets vaak nodig? Leg het dan op ooghoogte en maak het makkelijk toegankelijk.

Leg alle spullen die voor één handeling nodig zijn bij elkaar.

Zet zware spullen niet te hoog, maar ook niet te laag.

S3: Schoonmaken

Een schone en nette omgeving nodigt uit tot het in stand houden ervan. Controleer tijdens het schoonmaken of het materiaal nog goed functioneert. Schoonmaken is ook het elimineren van oorzaken van storingen en incidenten, vervuilingsbronnen uitschakelen, schoonmaakmethodes vastleggen, standaarden en verantwoordelijkheden bepalen, regels en normen opstellen.

Schoonmaken verhoogt de veiligheid en vermindert de kans op afkeur.

S4: Standaardiseren

Standaardiseren geeft duurzaamheid aan de eerste drie stappen. Standaardiseren betekent dat iedereen op dezelfde manier werkt. Dit kan door het visualiseren van de beste manier van werken, zodat alle medewerkers deze manier kunnen volgen. Maak de kans zo klein mogelijk dat ze hiervan afwijken door visuele controlemiddelen toe de voegen.

Standaardiseren leidt tot vaste routines en gewoontes. Waar wil het werken, moet het kort, simpel en zo mogelijk visueel en met kleur en/of lijnen zijn. Door gestandaardiseerde procedures worden onverwachte zaken tot een minimum beperkt.

S5: Stimuleren en in stand houden

Dit is de moeilijkste S. Het gaat hierbij om continue aandacht voor verbetering. Borg de nieuwe standaard om te voorkomen dat je terugvalt in oud gedrag.

De belangrijkste aspecten zijn:

• Discipline stimuleren en handhaven
• Opleiden van nieuwelingen en ervaren medewerkers
• Gewenste niveau vaststellen
• Plannen en uitvoeren van de herhaling van S1 t/m S4
• Regelmatig audits uitvoeren

Voordelen en nadelen van 5S

Het toepassen van de 5S-methodiek heeft allerlei voordelen, zoals:

1. Schone, veilige en overzichtelijke werkplek
2. Minder verspilling
3. Minder ruimte nodig
4. Verbetering zelfdiscipline
5. Hogere medewerkerstevredenheid
6. Hogere veiligheid

Nadeel van de 5S-methode is dat medewerkers gedisciplineerd moeten werken, oefening is noodzakelijk.