Ishikawa Diagram

Hoe maak je Lean praktisch met een Ishikawa (visgraat) diagram? De term “praktisch” kent een paar synoniemen, zoals “efficiënt”,  “handig”, “toegepast” en “bruikbaar”. Lean is inderdaad ook lekker praktisch, oftewel, je kunt ermee in de praktijk uit de voeten. Je kunt Lean toepassen op heel veel situaties, zowel op je werk als thuis.

In de theorie en filosofie van  Lean  staat de toegevoegde waarde van de klant centraal. Vanuit de klantwaarde kijken we hoe we het beste onze processen kunnen vormgeven. Ook een kwestie van “gewoon boerenverstand”. Het daadwerkelijk doorleven van de filosofie leer je met de jaren.

Direct toepassen

De andere kant van Lean, de praktische kant, kun je eigenlijk meteen toepassen.

Een voorbeeld:  Stel je bent aan het werk en van je collega’s krijg je vaak te horen dat ze bepaalde zaken niet snel kunnen vinden. Het gaat dan om tastbare zaken zoals gereedschap, kantoorartikelen of servies. (of juist veel minder tastbare zaken zoals documenten op de server..) Dan lijkt het probleem opgelost op het moment dat de zoeker “gevonden!” uitroept. Maar is dat wel zo? Je kunt je natuurlijk ook afvragen, waarom er toch iedere keer moet worden gezocht naar die bepaalde zaken. Waarom is er geen vaste plek? Waarom worden voorraden niet automatisch aangevuld? En waarom komen de zoekers toch altijd bij jou klagen..(en jouw werktijd verspillen)?

Zet je Leanbril op

Je zou hier Lean op een heel praktische manier kunnen inzetten en met je Leanbril op bijvoorbeeld een oorzaakanalyse kunnen maken door het opstellen van een Ishikawa diagram. Dat klinkt deftig en ingewikkeld, maar is niets anders dan een groot stuk papier waarop je samen met je collega’s op zoek gaat naar de oorzaak van de problemen. Vervolgens loop je door de volgende stappen:

• Maak allemaal post it’s die mogelijke oorzaken beschrijven (brainstormen).
• Groepeer wat allemaal bij elkaar hoort
• Daarna ga je op iedere post it doorvragen waarom dat een oorzaak is, oftewel, wat zit erachter? Het tot wel 5 keer doorvragen zorgt ervoor dat je steeds dichter bij de bron van de ellende terecht komt.

Uiteraard vergt dat wel wat tact en oefening en dat…. Ja, precies, dat kun je dus bij ons leren en live oefenen en in de praktijk brengen onder begeleiding van een van onze Black Belts. Wil jij ook praktisch aan de slag met Lean en meteen resultaten boeken? Bekijk onze trainingen hier.

Hoe werkt een visgraatdiagram?

Kaoru Ishikawa (1915-1989) was een Japanse professor, adviseur en belangrijke drijfveer achter innovatieve ontwikkelingen binnen het vakgebied kwaliteitsmanagement. Kaoru Ishikawa is het meest bekend geworden door het ontwikkelen van de visgraat diagram, ook wel Ishikawa diagram genoemd.

Visgraatdiagrammen worden meestal tijdens een vergadering of overleg gemaakt en op een flipchart of whiteboard getekend. Zodra een probleem is geïdentificeerd dat verder moet worden onderzocht, kunnen teams de volgende stappen nemen om het diagram op te stellen:

• De kop van de vis wordt gemaakt door het probleem in een statement-format op te sommen en er een kader omheen te tekenen (zie voorbeeld).
• Een horizontale pijl wordt vervolgens over de pagina getekend met een pijl die naar de kop wijst, deze fungeert als de ruggengraat van de vis.
• Vervolgens worden ten minste vier overkoepelende oorzaak categorieën geïdentificeerd die kunnen bijdragen aan het probleem. Een aantal generieke categorieën om te beginnen zijn: methoden, vaardigheden, apparatuur, mensen, materialen, omgeving of metingen. Deze oorzaken worden dan getekend om zich met pijlen van de wervelkolom af te vertakken, waardoor de eerste botten van de vis worden gevormd. Voor elke overkoepelende oorzaak gaan teamleden brainstormen over ondersteunende informatie die hieraan kan bijdragen. Deze bijdragende factoren worden opgeschreven om hun overeenkomstige oorzaak af te breken.
• Dit proces van het afbreken van elke oorzaak wordt voortgezet totdat de hoofdoorzaken van het probleem zijn geïdentificeerd. Het team analyseert vervolgens het diagram tot het resultaat en de volgende stappen overeenkomen.

Wij hebben voor het bovenstaande Fishbone diagram de volgende zes categorieën gebruikt:

Mensen:  Iedereen die betrokken is bij het proces.
Methoden:  Hoe wordt het proces uitgevoerd en welke eisen worden hierbij gesteld? (regels, procedures, voorschriften, wetten etc.).
Machines:  Apparatuur die nodig is om de taak te verrichten.
Materialen:  Alle materialen en onderdelen die gebruikt worden om het product te creëren.
Metingen:  Gegevens die gegenereerd zijn uit het proces om de kwaliteit te analyseren.
Milieu (omgeving):  Welke invloed heeft de omgeving? De omgevingsvoorwaarden die bij het proces zijn betrokken. Denk aan plaats, tijd, seizoen, temperatuur, cultuur, werkethiek etc.

Het Fishbone diagram zelf maken

Wil je zelf ook een oorzaakanalyse maken? Wij kunnen je hiervoor zeker het Fishbone diagram aanraden. Waarom zou je voor het Ishikawa diagram kiezen?

• Met het diagram kan je gemakkelijk een oorzaakanalyse overzichtelijk maken.
• Deze oorzaakanalysetool wordt beschouwd als een van de zeven basiskwaliteitstools in de analyse fase van  DMAIC.
• Het visgraatdiagram identificeert veel mogelijke oorzaken voor een effect of probleem.
• Het kan worden gebruikt om een ​​brainstormsessie te structureren.
• Het sorteert ideeën direct in bruikbare categorieën.

Klik hier  om een Ishikawa diagram voorbeeld te downloaden, daarmee kan je gelijk aan de slag.