DISC Model

DISC is een model dat vier verschillende gedragsstijlen en communicatievoorkeuren beschrijft: Dynamisch, Inspirerend, Sociaal en Correct. Elke stijl heeft een eigen kleur: rood, geel, groen of blauw. Het gaat bij DISC dus niet over Persoonlijkheidstypen—dan zou het meer gaan over het begrijpen van de aard van een individu. DISC gaat over waarneembaar gedrag.

Dat suggereert dat het eigenlijk heel eenvoudig zou moeten zijn om waar te nemen wat het gedrag van anderen is – en daar dan conclusies aan te verbinden. Grappig genoeg is dat wat veel mensen doen: ze nemen iets waar, en doen daarbij veel aannames – en leggen dan gedrag helemaal verkeerd uit. Vaak zien we allerlei soorten vreemd gedrag ontstaan -vinden we zelf – omdat we onvoldoende de situatie en de persoon om wie het gaat in ogenschouw nemen. We zien de wereld zoals we zelf zijn op dat moment – en kijken niet naar de ander, naar hoe die de situatie beleeft.

Daarom is het nuttig om een eenvoudig model te hanteren—waaraan je snel kunt refereren, Je kunt je eigen gedrag en dat van de ander beoordelen aan de hand van een feitelijk model. Zo kun je snel de situatie langs de meetlat leggen, een diagnose stellen en kijken hoe je deze situatie kunt oplossen.

Hieronder vind je een illustratie waarin je duidelijk ziet hoe het model in elkaar zit.

De Kleurenpsychologie achter rood, geel, groen en blauw

Laten we ook even kijken naar de kleuren van het DISC model. Kleuren associëren we snel met bepaalde emoties, ze kunnen zelfs onze emoties beïnvloeden. Mensen voelen zich soms sterker in kleding als deze een bepaalde kleur heeft. Bepaalde kleuren worden met gebeurtenissen geassocieerd—en daar zitten ook culturele verschillen in. Denk maar aan Zwart als traditionele rouwkleur in de westerse wereld, maar in het verre oosten wordt ook wit daarmee geassocieerd. Er is een hele psychologie omheen. Maar wat staat er dan volgens de kleurenpsychologie voor de DISC kleuren rood, geel, groen en blauw?

Rood: Kracht en warmte

De eerste kleur, rood, wordt door mensen beleefd als intens, krachtig en levendig. Mensen met iets roods aan stralen vaak kracht uit. Sprekers zie je niet zelden met rode jasjes of dassen. Denk ook aan merken die het in hun logo hebben, zoals Red Bull, Coca Cola en Ajax, Feijenoord en de Rode Duivels. Ook bieren en sterkere alcohol hebben vaak rood in het logo, denk aan Campari en Duvel.

Geel: Geluk en plezier

Deze kleur staat voor vrolijkheid. Het symboliseert ook optimisme, vriendschap en rijkdom. Maar ook lente, Pasen en licht. Het is een van de pauselijke kleuren, maar je vindt het ook terug in de logo’s van IKEA, Zwitsal, JUMBO en McDonalds.

Groen: Natuur en balans

De groene kleur staat voor positiviteit en evenwicht. Maar het staat ook voor natuur en groei. In logo’s kun je denken aan milieubewuste organisaties als FSC en diverse natuurorganisaties. Maar ook Starbucks en politieke partijen maken zo duidelijk dat ze harmonie en natuurlijkheid belangrijk vinden.

Blauw: Kalmte en betrouwbaarheid

De blauwe kleur symboliseert wijsheid en autoriteit. Overheidsinstanties willen graag autoriteit en vertrouwen uitstralen, daarom zie je de kleur blauw ook terug in logo’s van de politie en rijksoverheid. Ook banken vinden het een prettige kleur, denk bijvoorbeeld aan Rabobank.

Kleuren en gedragsstijlen in DISC

En waarom wordt er voor kleuren gekozen om gedrag te typeren? De kleuren van de DISC gedragsstijlen komen voort uit de emoties die ze oproepen. Daarom wordt het DISC model ook wel vaak de ‘kleuren persoonlijkheid’ genoemd. Na jaren weten mensen vaak niet meer welke uitleg er ook alweer precies hoorde bij de kleuren—maar de kleur zelf, dat vergeten ze niet snel meer; het wordt door associatie een eenvoudig te onthouden taal op zich. Soms herinneren mensen zich zelfs een persoon, bijvoorbeeld een teamgenoot of een klant, als ze denken aan een kleur.

Samen communicatie verbeteren

DISC is heel interessant om in een team te gebruiken; je krijgt een heel eigen taal samen die gaat over gedrag. Die taal gaat over een kleur en blijft daarmee iets feitelijks, zelfs iets lichts hebben. “Goh Frits, wat doe je weer heerlijk rood” klinkt echt veel beter dan: ”Frits wat ben je weer eens je zin aan het doordrijven”. En dat helpt: Teams kunnen op deze wijze gemakkelijker benoemen wat er opvalt aan gedrag zonder dat de feedback altijd direct pijnlijk is, en nog belangrijker, iedereen leert ook de eigen rol te zien en te benoemen binnen dat gedrag. Je kunt zelf namelijk heel goed de reden zijn voor bijvoorbeeld Rood gedrag bij de ander; goed communiceren doe je samen, en communicatie verbeteren doe je dus ook samen.

EQ, DISC en Effectiviteit

Daarom is het ook niet alleen erg interessant om te weten van jezelf wat je eigen voorkeur in gedragsstijl is, maar het is noodzakelijk om die te kennen. Zo leer je ook hoe die eruitziet voor anderen, en hoe je de situatie zelf kunt veranderen en verbeteren. Want als je jezelf beter kent, en je beter weet hoe je reageert op de omstandigheden en op andere mensen, dan kun je beter voorspellen hoe effectief een gesprek of zelfs een werkrelatie zal zijn zonder dat je er actief aan werkt. Maar beter: je kunt actief besluiten eraan te blijven werken.

DISC en EQ

Het is volgens diverse goeroes onmogelijk om geen invloed te hebben op de omstandigheden. Volgens Daniel Goleman, de Schrijver van het baanbrekende boek Emotionele Intelligentie en het net zo interessante Sociale intelligentie, is de eerste stap naar een hoger EQ dat je jezelf kent—daarna is het gemakkelijker om te bekijken hoe je de relatie met anderen succesvoller kunt maken. En mensen die betere relaties hebben met anderen, voelen zich vaak beter—en dat maakt effectieve succesvolle relaties op het werk, maar zeker ook privé, gemakkelijker te bereiken. En werk, projecten, teams en zelfs huwelijken worden dan leuker. Hoe bereiken we emotionele intelligentie met DISC?

De test als DIAGNOSE

De DISC test is maar een van de vele mogelijkheden om inzichten in jezelf te verkrijgen. En net zoals iedere andere test is het niet per se een oplossing voor je probleem. Denk maar aan een CT-scan, of een bloedtest; beiden zijn geen oplossing, maar een manier om de oorzaak van symptomen te achterhalen. Daarna kun je gerichte actie nemen om de situatie te verbeteren. En zo is het bij een DISC test ook: Het geeft geen oplossing, maar een richting om te komen tot betere communicatie.

DISC en Vertrouwen in het team

Betere communicatie is bijvoorbeeld binnen teams in wording een must, maar denk ook aan LEAN-verbetertrajecten of verandertrajecten naar Agile werken; deze stranden niet zelden voortijdig of zijn minder succesvol dan ze hadden kunnen zijn als de communicatie niet goed loopt, als vertrouwen er niet is en echte feedback daardoor onmogelijk is.

In zowel Lean als Agile werken is vertrouwen essentieel. Zonder vertrouwen, en daarmee dus zonder veilige omgeving om steun te vragen en feedback te geven en vragen in de organisatie, is het bijna onmogelijk om alle mensen samen door een veranderingstraject te loodsen. Daar is eenvoudigweg de energie niet voor, deze gaat zitten in ergernissen, hakken in het zand en wrok.

Vaak worden DISC trainingen en de bijbehorende tests daarom in teamverband gedaan. DISC heeft zeker toegevoegde waarde als je deze alleen doorloopt, maar het valt of staat met wat je er vervolgens mee doet. Wanneer DISC in teamverband wordt gedaan, wordt gewerkt aan een cultuur van openheid en feedback.

Hieronder vind je een korte samenvatting hoe de verschillende gedragstypes bij DISC er uit zien.

Rood (Dynamisch)

• Kenmerken: Rode mensen zijn in hun gedrag assertief, besluitvaardig, resultaatgericht en onafhankelijk. Ze houden van uitdagingen en gaan ook risico’s en competitie niet uit de weg. Ze kunnen goed omgaan met veranderingen en problemen.
• Valkuilen: Rode mensen in een crisis kunnen ervaren worden als dominant, ongeduldig, agressief of zelfs ongevoelig. In die situatie kunnen ze moeite hebben met luisteren en samenwerken. Zulk gedrag kan afschrikken, kwetsen en irriteren: het kan te direct, kritisch en bot zijn.
• Tips: Rode mensen kunnen hun effectiviteit vergroten door meer rekening te houden met de gevoelens, behoeften en meningen van anderen. Vaak helpt het ook om meer waardering, feedback en erkenning te geven aan medewerkers of collega’s. Ze kunnen ook proberen om meer ontspanning, balans en plezier in hun leven te brengen.
• Testresultaten: Als je hoog scoort op rood heb je een sterke voorkeur voor de rode stijl. Je bent waarschijnlijk een gedreven, ambitieuze en zelfverzekerde persoon die graag de leiding neemt en resultaten boekt. Je kunt goed omgaan met druk en uitdagingen, maar je moet oppassen dat je niet te dominant, ongeduldig of ongevoelig wordt.

Meerdere kleuren

Iedereen heeft een unieke combinatie van de vier gedragsstijlen: Dynamisch, Inspirerend, Sociaal en Correct. Sommige mensen hebben een duidelijke voorkeur voor één of twee kleuren, terwijl anderen meer gebalanceerd zijn over de vier kleuren. Het DISC profiel kan veranderen naarmate je je ontwikkelt, leert en groeit, maar ook op basis van de omgeving waar je je in bevind.

Een DISC test.

De prijs van een DISC test kan variëren afhankelijk van de aanbieder, de duur, de inhoud en de rapportage van de test. Een gratis DISC test kun je bijvoorbeeld hier vinden. Deze test geeft je een snelle en eenvoudige indicatie van je DISC profiel. Deze test kan een mooie manier zijn om een goed teamgesprek te hebben, waarbij problemen eens op een heel andere wijze worden bezien. Teams kennen zelf namelijk hun beste voorbeelden. En goed gefaciliteerd en gecoacht kun je zo heel ver komen, bijvoorbeeld als je zo’n DISC uitslag als een retrospectieve werkwijze gebruikt.

Een preciezere (betaalde) DISC test kan je meer informatie, inzicht en advies geven over je gedrag, sterke punten, ontwikkelpunten en communicatiestijl.

Wat kun je doen met een DISC test?

Wat je precies met de resultaten van een DISC test kunt doen, hangt af van je doel en je situatie. Een DISC test kan je op vele gebieden helpen, bijvoorbeeld om jezelf beter te leren kennen, je zelfvertrouwen te vergroten en/of je talenten te benutten.

Maar het effect van een diagnose, zoals gezegd hangt af van de behandeling erna. Effect zie je pas als je het toepast in de praktijk en af en toe checkt of er vooruitgang richting de door jou gestelde doelen in zit. Daarvoor bezie je jezelf het best door de ogen van de anderen—dus coach anderen en laat jezelf coachen, geef feedback en ontvang het om zo steeds de (team)situatie te verbeteren, en ook aan te passen aan de steeds veranderende situatie.

Als Green belt, Black Belt of Agile coach, leider of teamlid kun je daar veel aan hebben als je het team echt nodig hebt—in steeds veranderende omstandigheden. Want de wereld draait, en verandering stopt nooit.  

Meer weten? Bel ons of mail ons. We helpen je graag.