VUCA (Volatility, Uncertainty, Complexity en Ambiguity)

VUCA is een afkorting die staat voor Volatility, Uncertainty, Complexity, en Ambiguity. In goed Nederlands : Wisselvallig, Onzeker, Complex en Dubbelzinnig. De afkorting heeft sinds het bedenken in 1987 enorm aan populariteit gewonnen binnen organisaties. Maar wat betekenen deze termen nou precies en misschien belangrijk; hoe kan je ze gebruiken binnen onze wereld die steeds sneller en hectischer lijkt te worden?

De Kapstok

VUCA is niets meer of minder dan een kapstok voor organisaties om de juiste acties en tegenmaatregelen te treffen op het moment dat er (vaak abrupt) een verandering/uitdaging plaatsvindt in de markt en/of de omgeving. Door onderscheid te maken in het type verandering kan men sneller en efficiënter acties uitzetten om aan te passen. Een link met de Agile manier van werken is dus ook snel gemaakt.

Alvorens we wat dieper inzoomen op de verschillende type uitdagingen, is het van belang om te bepalen langs welke assen we de 4 uitdagingen leggen:

1. Beschikbare kennis/informatie over de situatie.
2. Voorspelbaarheid van het resultaat van de te ondernemen acties.

De betekenis van VUCA

‣ Volatility

Omschrijving: De situatie is onverwacht of instabiel en het is onbekend hoe lang de situatie gaat aanhouden. Vaak is er voldoende kennis over de situatie beschikbaar en de voorspelbaarheid is hoog. De situatie ontstaat vaak snel, waardoor er niet altijd tijd is om informatie en kennis te vergaren.
Aanpak: Speling inbouwen en middelen inzetten voor paraatheid. Deze stappen zijn meestal duur. De investering moet overeenkomen met het risico.
Voorbeeld: De oorlog in Oekraine zorgde voor een tekort aan gas. Hierdoor gingen prijzen door het (energie)plafond. Door het aanvullen van de gasvoorraad beperkte de overheid het effect op de lange termijn. Op de korte termijn zorgde subsidies ervoor dat de burgers minder geraakt werden.

‣ Uncertainty

Omschrijving: Ondanks een gebrek aan overige informatie zijn aanleiding en gevolgen van de gebeurtenis bekend. Verandering is mogelijk, maar is zeker geen gegeven.
Aanpak: Investeer in informatie. In het verzamelen, interpreteren en delen hiervan.
Voorbeeld: Aan het begin van Covid19 was redelijk snel duidelijk wat de gevolgen waren. Echter door te investeren in datacollectie kon men uiteindelijk een verandering teweeg brengen.

‣ Complexity

Omschrijving: De situatie bestaat uit een grote hoeveelheid – aan elkaar verbonden – elementen en variabelen. Het is goed mogelijk dat er voldoende informatie beschikbaar is over de elementen, variabelen en de onderlinge afhankelijkheid. Alleen is de hoeveelheid van informatie zo overweldigend dat het vrijwel onmogelijk is om te verwerken.
Aanpak: Herstructureer. Schuif experts naar voren. En bouw middelen op die adequaat genoeg zijn om de complexiteit aan te gaan.
Voorbeeld: In de latere aanpak van Covid19 zag je dat de hoeveelheid informatie en de variabelen hierin dusdanig groot was, dat experts de handen ineen sloegen en de aanpak bepaalden.

‣ Ambiguity

Omschrijving: Causale relaties zijn volledig onduidelijk. Er is geen prescedent. De situatie lijkt een complete chaos. De organisatie heeft te maken met een situatie waarbij ze ‘niets weten over het onbekende’.
Aanpak: Experimenteer. Om de situatie te begrijpen dient men een fundamenteel begrip te krijgen van oorzaak en gevolg. Richt het toetsen van hypothesen dusdanig in dat er van geleerd wordt en breed geïmplementeerd kunnen worden.
Voorbeeld: Een organisatie besluit om zich op opkomende markten te begeven of producten te gaan verkopen die buiten de kerncompetenties vallen. Nokia was van oorsprong een houtbewerkingsbedrijf in Finland, wat zich opwerkte tot marktleider (2007) in mobiele telefonie.

Inzicht geeft richting

Zoals al eerder gezegd is het VUCA model een kapstok die kan helpen om belangrijke strategische uitdagingen aan te gaan. Het inzichtelijk maken van wat we precies weten van de situatie en in welke mate we resultaten van onze acties kunnen voorspellen helpt om betere strategische beslissingen te nemen. Het VUCA model is een handige tool om de juiste acties uit te zetten bij (abrupte) veranderingen/uitdagingen.

Navigeren in een VUCA omgeving

Het onderstaande filmpje (Engels) legt hoe effectief te navigeren en te reageren op een VUCA omgeving. Het biedt waardevolle inzichten en tips voor professionals die beter willen begrijpen en omgaan met de uitdagingen van een steeds veranderende en complexe wereld.

Wanneer jij de vaardigheden op wil doen hoe je procesverbeteringen in jouw organisatie goed kunt managen lees hier meer over  de Green Belt  of  Black Belt opleiding en schrijf je dan gerust in.