Overall Equipment Effectiveness

Wat is OEE?

De afkorting OEE staat voor Overall Equipment Effectiveness. Het is een manier om te berekenen wat de efficiency van een ‘het equipment’ is, dus van apparaten, machines, maar ook van mensen. Binnen productiebedrijven is dit een veel gebruikte KPI, omdat het direct laat zien of productie output kan worden gehaald. Het wordt dus vaak gebruikt om op te sturen. Een getal dat bijvoorbeeld bij de eerste mainframes werd gebruikt om de, toen nog, schaarse computer capaciteit zo nuttig mogelijk te gebruiken.

Hoe werkt Overall Equipment Effectiveness?

Overall Equipment Effectiviness (OEE) zegt dus iets over de werkelijke productieopbrengst ten opzichte van de (theoretische) maximale opbrengst:

O.E.E. = Prestatie x Beschikbaarheid x Kwaliteit

Prestatie ofwel de benutting van het equipment. Dit kan hier uit twee componenten bestaan:

Snelheid: dit is de snelheid waarop de machine op dit moment draait t.o.v. de snelheid waarop het ooit is gekocht. Bijvoorbeeld. Stel de machine produceert elke 14,5s nieuwe producten, maar volgens de fabrikant zou dat elke 12s moeten kunnen, dan is de performance: 12/14,5= 82,7%

(Meer)Voudigheid: stel dat er binnen een machine een matrijs geïnstalleerd is met 24 openingen (holes), welke tegelijkertijd producten kan (spuit)gieten. Om technische redenen kan het zijn dat 1 van de holes is afgestopt, dan is er dus een performance op voudigheid van 23/24=95,8%.
Een ander voorbeeld hiervan is de rekencapaciteit van een computer, ook wel de ‘benutting’ van de processor capaciteit genoemd. Stel een processor bestaat uit 4 kernen (cores), dan kun je via je ‘taakmanager’à’prestaties’ kijken, hoeveel % daarvan wordt gebruikt (niet schrikken als dit erg laag is).

Beschikbaarheid: is de daadwerkelijke productietijd ten opzichte van de tijd dat er gepland is om te produceren met de machine. Dit is gelijk één van de meest bediscussieerde indicatoren binnen de OEE. Over het algemeen wordt hier de geplande tijd minus de ongeplande uitval, ofwel de ‘unplanned downtime’ voor genomen, met andere woorden, het percentage dat de machine beschikbaar is. Ongeplande uitvallen kan bijvoorbeeld komen door technische oorzaken binnen de machine, dat producten scheef liggen en de boel blokkeren, stroom uitval etc. Er ligt echter een direct verband met de staat van het onderhoud van de machine. Maar om onderhoud te plegen, moet de machine stil worden gelegd, dit noemen we dan ‘planned downtime’ en valt buiten de OEE berekening, maar dan wordt er ook niets geproduceerd. Datzelfde geldt voor de tijd dat er geen orders zijn om aan te produceren, deze valt ook buiten de OEE.

Kwaliteit: hoeveel procent van de ingaande grondstoffen/halfproducten komen met goede kwaliteit uit de machine. Omdat vooral binnen productieprocessen de grondstoffen van samenstelling veranderen, wordt vaak uitgegaan van gewicht in en gewicht uit het proces.

Wat kun je met OEE?

Zoals al aangegeven, is de OEE vooral een KPI binnen producerende organisaties. Het is een indicator dat aangeeft hoe goed (of niet) de fabriek presteert. Het geeft aan op welke manieren er binnen de fabriek verbeterd kan worden. Dit kan op de gehele fabriek, wat als een optelling van alle individuele machines geldt. Het wordt dus vooral als stuurmiddel van de organisatie gebruikt om te ontdekken, waar het goed gaat en waar het beter kan. Uiteindelijk zou je dit ook binnen dienstverlenende processen willen meten maar dit is vaak veel lastiger. Aan machines kan makkelijker gemeten worden.

OEE aandachtspunten

• Maak er geen definitie spel van: leg jouw definitie vast en blijf daarbij: zoals de performance cyclustijd. Dit ‘kan’ de cyclustijd zijn van de fabrikant van de betreffende machine, dat is ook meestal waarop het is gekocht. Echter, als deze té ambitieus is ten opzicht van de huidige cyclus performance, kan het vaak alleen maar leiden tot telleurstelling en nog erger: onverschilligheid ‘we halen het toch nooit’. Stel een doel dat reëel is en tegelijk het team uitdaagt om het te kunnen halen. Stel over tijd weer bij. Het verschil tussen gelijk hebben (maar de fabrikant zegt dit) en gelijk krijgen.
• Dat betekent ook voor het vastleggen van informatie uit de productie: zoals al uitgelegd op de beschikbaarheid, kunnen er verschillende manieren op ‘unplanned downtime’ worden gedefinieerd. Vaak wordt van operators gevraagd of ze logging doen wanneer de machine stil ligt. Zo kan er naderhand worden geanalyseerd. Dit moet wel een goede logging zijn (betrouwbaar meten).
  Een andere is Kwaliteit. Stel dat een kleurwissel wordt gedaan in een machine bij het spuitgieten dat wordt uitgevoerd op het lopende proces. Er worden een aantal shots door geproduceerd en afgevangen waar de kleuren nog gemengd zijn, totdat de bedoelde kleur er uit komt. De afgevangen producten zijn dus eigenlijk Scrap of was dit ‘planned’. Stel met elkaar een norm van de afgevangen producten. Is het een ‘genormeerde’ kleurwissel, of beschouw je alles erboven als Scrap? Kortom, definieer hoe je het vast legt en blijf erbij.
• Leg je manier van meten en loggen goed uit aan iedereen die daar een rol in heeft, van operator tot de proces engineers: kijken we naar hetzelfde. Zo spreek je samen een gezamenlijke taal en is het voor eenieder in het proces duidelijk.

Inzicht in OEE krijgen

In het onderstaande filmpje zal worden uitgelegd (Engels), wat OEE is en hoe het gebruikt wordt als een belangrijke prestatie-indicator die de algehele efficiëntie van een productiemachine of -lijn meet.

Wanneer jij de vaardigheden op wil doen hoe je procesverbeteringen in jouw organisatie goed kunt managen lees hier meer over  de Green Belt  of  Black Belt opleiding en schrijf je dan gerust in.