De Kleurenpsychologie achter rood, geel, groen en blauw
Laten we ook even kijken naar de kleuren van het DISC model. Kleuren associëren we snel met bepaalde emoties, ze kunnen zelfs onze emoties beïnvloeden. Mensen voelen zich soms sterker in kleding als deze een bepaalde kleur heeft. Bepaalde kleuren worden met gebeurtenissen geassocieerd—en daar zitten ook culturele verschillen in. Denk maar aan Zwart als traditionele rouwkleur in de westerse wereld, maar in het verre oosten wordt ook wit daarmee geassocieerd. Er is een hele psychologie omheen. Maar wat staat er dan volgens de kleurenpsychologie voor de DISC kleuren rood, geel, groen en blauw?
Rood: Kracht en warmte
De eerste kleur, rood, wordt door mensen beleefd als intens, krachtig en levendig. Mensen met iets roods aan stralen vaak kracht uit. Sprekers zie je niet zelden met rode jasjes of dassen. Denk ook aan merken die het in hun logo hebben, zoals Red Bull, Coca Cola en Ajax, Feijenoord en de Rode Duivels. Ook bieren en sterkere alcohol hebben vaak rood in het logo, denk aan Campari en Duvel.
Geel: Geluk en plezier
Deze kleur staat voor vrolijkheid. Het symboliseert ook optimisme, vriendschap en rijkdom. Maar ook lente, Pasen en licht. Het is een van de pauselijke kleuren, maar je vindt het ook terug in de logo’s van IKEA, Zwitsal, JUMBO en McDonalds.
Groen: Natuur en balans
De groene kleur staat voor positiviteit en evenwicht. Maar het staat ook voor natuur en groei. In logo’s kun je denken aan milieubewuste organisaties als FSC en diverse natuurorganisaties. Maar ook Starbucks en politieke partijen maken zo duidelijk dat ze harmonie en natuurlijkheid belangrijk vinden.
Blauw: Kalmte en betrouwbaarheid
De blauwe kleur symboliseert wijsheid en autoriteit. Overheidsinstanties willen graag autoriteit en vertrouwen uitstralen, daarom zie je de kleur blauw ook terug in logo’s van de politie en rijksoverheid. Ook banken vinden het een prettige kleur, denk bijvoorbeeld aan Rabobank.
Kleuren en gedragsstijlen in DISC
En waarom wordt er voor kleuren gekozen om gedrag te typeren? De kleuren van de DISC gedragsstijlen komen voort uit de emoties die ze oproepen. Daarom wordt het DISC model ook wel vaak de ‘kleuren persoonlijkheid’ genoemd. Na jaren weten mensen vaak niet meer welke uitleg er ook alweer precies hoorde bij de kleuren—maar de kleur zelf, dat vergeten ze niet snel meer; het wordt door associatie een eenvoudig te onthouden taal op zich. Soms herinneren mensen zich zelfs een persoon, bijvoorbeeld een teamgenoot of een klant, als ze denken aan een kleur.
Samen communicatie verbeteren
DISC is heel interessant om in een team te gebruiken; je krijgt een heel eigen taal samen die gaat over gedrag. Die taal gaat over een kleur en blijft daarmee iets feitelijks, zelfs iets lichts hebben. “Goh Frits, wat doe je weer heerlijk rood” klinkt echt veel beter dan: ”Frits wat ben je weer eens je zin aan het doordrijven”. En dat helpt: Teams kunnen op deze wijze gemakkelijker benoemen wat er opvalt aan gedrag zonder dat de feedback altijd direct pijnlijk is, en nog belangrijker, iedereen leert ook de eigen rol te zien en te benoemen binnen dat gedrag. Je kunt zelf namelijk heel goed de reden zijn voor bijvoorbeeld Rood gedrag bij de ander; goed communiceren doe je samen, en communicatie verbeteren doe je dus ook samen.
EQ, DISC en Effectiviteit
Daarom is het ook niet alleen erg interessant om te weten van jezelf wat je eigen voorkeur in gedragsstijl is, maar het is noodzakelijk om die te kennen. Zo leer je ook hoe die eruitziet voor anderen, en hoe je de situatie zelf kunt veranderen en verbeteren. Want als je jezelf beter kent, en je beter weet hoe je reageert op de omstandigheden en op andere mensen, dan kun je beter voorspellen hoe effectief een gesprek of zelfs een werkrelatie zal zijn zonder dat je er actief aan werkt. Maar beter: je kunt actief besluiten eraan te blijven werken.
DISC en EQ
Het is volgens diverse goeroes onmogelijk om geen invloed te hebben op de omstandigheden. Volgens Daniel Goleman, de Schrijver van het baanbrekende boek Emotionele Intelligentie en het net zo interessante Sociale intelligentie, is de eerste stap naar een hoger EQ dat je jezelf kent—daarna is het gemakkelijker om te bekijken hoe je de relatie met anderen succesvoller kunt maken. En mensen die betere relaties hebben met anderen, voelen zich vaak beter—en dat maakt effectieve succesvolle relaties op het werk, maar zeker ook privé, gemakkelijker te bereiken. En werk, projecten, teams en zelfs huwelijken worden dan leuker. Hoe bereiken we emotionele intelligentie met DISC?
De test als DIAGNOSE
De DISC test is maar een van de vele mogelijkheden om inzichten in jezelf te verkrijgen. En net zoals iedere andere test is het niet per se een oplossing voor je probleem. Denk maar aan een CT-scan, of een bloedtest; beiden zijn geen oplossing, maar een manier om de oorzaak van symptomen te achterhalen. Daarna kun je gerichte actie nemen om de situatie te verbeteren. En zo is het bij een DISC test ook: Het geeft geen oplossing, maar een richting om te komen tot betere communicatie.
DISC en Vertrouwen in het team
Betere communicatie is bijvoorbeeld binnen teams in wording een must, maar denk ook aan LEAN-verbetertrajecten of verandertrajecten naar Agile werken; deze stranden niet zelden voortijdig of zijn minder succesvol dan ze hadden kunnen zijn als de communicatie niet goed loopt, als vertrouwen er niet is en echte feedback daardoor onmogelijk is.
In zowel Lean als Agile werken is vertrouwen essentieel. Zonder vertrouwen, en daarmee dus zonder veilige omgeving om steun te vragen en feedback te geven en vragen in de organisatie, is het bijna onmogelijk om alle mensen samen door een veranderingstraject te loodsen. Daar is eenvoudigweg de energie niet voor, deze gaat zitten in ergernissen, hakken in het zand en wrok.
Vaak worden DISC trainingen en de bijbehorende tests daarom in teamverband gedaan. DISC heeft zeker toegevoegde waarde als je deze alleen doorloopt, maar het valt of staat met wat je er vervolgens mee doet. Wanneer DISC in teamverband wordt gedaan, wordt gewerkt aan een cultuur van openheid en feedback.
Hieronder vind je een korte samenvatting hoe de verschillende gedragstypes bij DISC er uit zien.
Rood (Dynamisch)
- Kenmerken: Rode mensen zijn in hun gedrag assertief, besluitvaardig, resultaatgericht en onafhankelijk. Ze houden van uitdagingen en gaan ook risico’s en competitie niet uit de weg. Ze kunnen goed omgaan met veranderingen en problemen.
- Valkuilen: Rode mensen in een crisis kunnen ervaren worden als dominant, ongeduldig, agressief of zelfs ongevoelig. In die situatie kunnen ze moeite hebben met luisteren en samenwerken. Zulk gedrag kan afschrikken, kwetsen en irriteren: het kan te direct, kritisch en bot zijn.
- Tips: Rode mensen kunnen hun effectiviteit vergroten door meer rekening te houden met de gevoelens, behoeften en meningen van anderen. Vaak helpt het ook om meer waardering, feedback en erkenning te geven aan medewerkers of collega’s. Ze kunnen ook proberen om meer ontspanning, balans en plezier in hun leven te brengen.
- Testresultaten: Als je hoog scoort op rood heb je een sterke voorkeur voor de rode stijl. Je bent waarschijnlijk een gedreven, ambitieuze en zelfverzekerde persoon die graag de leiding neemt en resultaten boekt. Je kunt goed omgaan met druk en uitdagingen, maar je moet oppassen dat je niet te dominant, ongeduldig of ongevoelig wordt.
