5S een is een Lean-tool en een stappenplan voor een opgeruimde werkplek en om o.a. verspilling op de werkvloer tegen te gaan. Het zorgt voor overzicht, rust en structuur.
De 5 letters S staan voor Scheiden, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren en Stand houden.
Het stappenplan heeft als doel:
De methode van 5S komt uit Japan, daar staat 5S voor Seriri (Scheiden), Seiton (Schikken), Seiso (schoonmaken), Seiketsu (standaardiseren) en Shitsuke (Stimuleren).
Slordigheid leidt makkelijk tot ongevallen, zo is er struikel- en valgevaar bij rondslingerend materieel, er zijn risico’s op uitglijden over water- of vetvlekken. Daarnaast zijn medewerkers op de werkvloer vaak op zoek zijn naar materiaal of informatie.
Het stappenplan voer je dan ook met de medewerkers op de werkvloer uit.
Neem afscheid van producten die je niet nodig hebt op de werkplek. Kapotte of beschadigde voorwerpen, voorwerpen die lang niet meer gebruikt of onveilig zijn worden van de werkplek verwijderd. En als je het niet wekelijks gebruikt, kan het weg of berg het ergens op.
Deel de ruimte opnieuw in en denk goed na over de juiste, vaste plek.
Heb je iets vaak nodig? Leg het dan op ooghoogte en maak het makkelijk toegankelijk.
Leg alle spullen die voor één handeling nodig zijn bij elkaar.
Zet zware spullen niet te hoog, maar ook niet te laag.
Een schone en nette omgeving nodigt uit om deze in stand te houden. Controleer tijdens het schoonmaken of het materiaal nog goed functioneert. Schoonmaken is ook het elimineren van oorzaken van storingen en incidenten, vervuilingsbronnen uitschakelen, schoonmaakmethodes vastleggen, standaards en verantwoordelijkheden bepalen, regels en normen opstellen.
Schoonmaken verhoogt de veiligheid en vermindert de kans op afkeur.
Standaardiseren geeft duurzaamheid aan de eerste drie stappen. Standaardiseren betekent dat iedereen op dezelfde manier werkt. Dit kan door het visualiseren van de beste manier van werken, zodat alle medewerkers deze manier kunnen volgen. Maak de kans zo klein mogelijk dat ze hiervan afwijken door visuele controlemiddelen toe de voegen.
Standaardiseren leidt tot vaste routines en gewoontes. Maar wil het werken dan moet het kort, simpel en zo mogelijk visueel en met kleur en/of lijnen zijn. Door gestandaardiseerde procedures zijn onverwachte zaken tot een minimum beperkt.
Dit is de moeilijkste S. Het gaat hierbij om continue aandacht voor verbetering. Borg de nieuwe standaard om te voorkomen dat je terugvalt in oud gedrag.
De belangrijkste aspecten zijn:
Het toepassen van de 5S-methodiek heeft allerlei voordelen, zoals:
Nadeel van de 5S-methode is dat medewerkers gedisciplineerd moeten werken, oefening is noodzakelijk.