Wat is de Roos van Leary?

De Roos van Leary is een model dat inzicht geeft in interactiepatronen: jouw gedrag heeft invloed op het gedrag van een ander en vice versa. Actie en reactie, dus.

Dit model komt voort uit een onderzoek naar interpersoonlijke relaties, uitgevoerd door Timothy Leary in de jaren 50.

Er zijn veel modellen die je inzicht geven in de verschillende karakters waarmee je kunt communiceren. Denk bijvoorbeeld aan de vier karakters van DISC, De negen persoonlijkheden in het Enneagram, de negen teamrollen van Belbin of de zestien persoonlijkheidstypes uit de MBTI-test van Carl Jung.

De Roos van Leary geeft je een ander soort inzicht, namelijk: wat zijn de verschillende typen gedrag die je kunt vertonen en wat voor invloed hebben die gedragingen vervolgens op anderen?

Het gaat volgens Leary dus niet zozeer om de spelers, maar om het spel van interactie.

Waarom wordt de Roos van Leary gebruikt?

Het model toont aan dat in veel gevallen de reactie van anderen voorspelbaar en beïnvloedbaar is. Door inzicht te krijgen in je eigen gedrag en hoe dit anderen beïnvloedt, kun je bewuster communiceren.

De Roos van Leary kan effectief worden gebruikt in situaties waarin communicatie moeizaam verloopt of wanneer je specifiek gedrag wilt stimuleren bij anderen.

Hoe werkt de Roos van Leary?

De Roos van Leary werkt in vier kwadranten, verdeeld over twee dimensies.

Dimensie #1 is Dominantie: Gedraag je je Boven, of Onder? Deze dimensie loopt verticaal door de roos heen.

Aan de bovenzijde plaatsen we dominant gedrag zoals het uit willen oefenen van controle, macht competitie, etc.

Aan de onderzijde wordt onderdanig gedrag geplaatst: het accepteren van andermans controle en het vermijden van conflicten.

Dimensie #2 is Nabijheid: Gedraag je je Tegen, of Samen? Deze dimensie loopt horizontaal door de roos heen.

Aan de linkerzijde van het model plaatsen we teruggetrokken ofwel afstandelijk gedrag zoals het vermijden van emotionele betrokkenheid. Men komt dan koeltjes en onverschillig over. Tegen, dus.

Aan de rechterzijde plaatsen we samenwerkend ofwel harmonieus gedrag. Dit gedrag toont bereidheid om anderen te ondersteunen en naar anderen te luisteren. Samen.

Door de roos te tekenen met de twee dimensies er doorheen, ontstaan er vier kwadranten, te weten:

De acht soorten gedragingen

Om wat meer nuance aan te brengen, heeft Leary er voor gekozen om per kwadrant een tweedeling te maken, zodat er acht verschillende gedragingen zijn te typeren.

Met de klok mee, krijg je een totaal plaatje van de volgende gedragstypes:

Hoe gebruik je de Roos van Leary

Leary stelde dat gedrag op de horizontale as (Tegen VS Samen) een symmetrische reactie teweegbracht: samen-gedrag roept samen-gedrag op, en tegen-gedrag roept tegen-gedrag op.

Op de verticale as (Boven VS Onder) zien we vaak dat de reacties tegenovergesteld zijn: boven-gedrag roept onder-gedrag op en onder-gedrag roept boven-gedrag op.

Om de Roos van Leary effectief te gebruiken, houd je het model en de werking van je eigen gedrag in gedachten terwijl je met anderen interacteert. Dit stelt je in staat om zowel je eigen gedrag als dat van de ander te analyseren en indien nodig aan te passen.

Merk je bijvoorbeeld dat iemand tegen-gedrag vertoond, dan kun jij door bewust samen-gedrag te vertonen, die persoon óók meekrijgen naar samen-gedrag.

Wil je dat één van je teamleden zich wat dominanter opstelt, dan kun je dat bereiken door je zelf tijdens het gesprek iets meer volgend op te stellen.

Heb je naar aanleiding van het lezen van dit artikel vragen over Roos van Leary en het effectief gebruik er van? Neem dan gerust contact met ons op.

De Roos van Leary is een onderdeel van onze Black Belt training. Wil je hier meer over weten? Klik hier voor de Black Belt training.

Gedragspatronen en Teamdynamiek

Verken de interactiepatronen met de Roos van Leary via onderstaande video en ontsluier de Roos van Leary. Begrijp hoe gedragspatronen communicatie en relaties binnen teams vormgeven, en hoe je deze kennis kunt gebruiken om positieve interacties te bevorderen.